امام علیه السلام یگانه مرجع فکری وقضایی خلفا

سکوت امام - علیه السلام در دوران برکناری او از مقام خلافت که بیست پنج سال به طول انجامید، سکوت مطلق، به معنی کناره گیری از هر نوع مداخله در امور رهبری نبود. گرچه مقام خلافت ورهبری سیاسی را دیگران اشغال کرده ونصب وعزل افراد واختیار اموال اسلامی در دست آنان بود، مع الوصف، مرجع فکری ویگانه معلم امت که تمام طبقات در برابر علم او خضوع می کردند، امام علی بن ابی طالب - علیه السلام بود.

از خدمات چشمگیر امام - علیه السلام در این دوران آن بود که دستگاه قضایی نوبنیاد اسلام را رهبری می کرد. هر وقت این دستگاه با مشکلی روبرو می شد فورا مسئله را به آن حضرت ارجاع می داد وراه حل آن را خواستار می شد. گاهی نیز خود امام، بدون آنکه کسی به وی مراجعه کند، خلیفه وقت را، که متصدی مقام قضاوت نیز بود، راهنمایی می کرد وبه اشتباه او در صدور حکم واقف می ساخت وبا قضاوتهای شگفت وقاطع خود موجی از تعجب در اذهان صحابه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پدید می آورد.

گو که امام - علیه السلام خلافت آنان را به رسمیت نمی شناخت وخود را وصی منصوص پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم وشایسته ترین فرد برای اداره امور جامعه ورهبری امت می دانست، اما هرگاه پای مصالح اسلام ومسلمانان به میان می آمد از هر نوع خدمت وکمک وبلکه فداکاری وجانبازی دریغ نمی داشت وبا چهره گشاده به استقبال مشکلات می شتافت.

شان امام - علیه السلام بالاتر وروح او بزرگتر از آن بود که مانند برخی بیندیشد که چون زمام خلافت را از دست او گرفته اند در هیچ امری از امور مملکت مداخله نکند ودر حل هیچ مشکلی قدم بر ندارد تا هرج ومرج ونارضایتی جامعه اسلامی را فرا گیرد ودستگاه خلافت دچار تزلزل گردد وسرانجام سقوط کند. نه، امام - علیه السلام چنین فردی نبود; او فرزند اسلام بود ودر آغوش اسلام پرورش یافته بود ودر برآمدن وبالیدن نهال اسلام، که به دست پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم کاشته شده بود، رنجهای بسیار کشیده وخونها نثار کرده بود. ایمان ووجدان پاک علی - علیه السلام اجازه نمی داد در برابر مشکلات اسلام وامور دشوار مسلمانان، مهر سکوت بر لب نهد وخود را از هر نوع مداخله کنار بکشد.

پایداری اسلام وگسترش آن در جهان، آشنا ساختن امت به معارف واصول وفروع دین وحفظ عظمت اسلام در نزد دانشمندان یهود ونصارا که دسته دسته برای تحقیق در باره این آیین نوظهور به مدینه می آمدند، برای امام - علیه السلام هدف